Werk en ouderschap combineren? Dit zijn de 5 grootste uitdagingen

Wist je dat bijna 670.000 werkende ouders met jonge kinderen het uitdagend vinden om werk en gezin goed te combineren? Dat wijst onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit. Als werkgever wil je jonge ouders, ondanks deze voor hen uitdagende periode, niet verliezen als werknemers. Hoe ondersteun je hen bij de hectische combinatie van werk en ouderschap? Dat begint met begrijpen waar jonge ouders precies tegenaan lopen. We zetten de 5 belangrijkste uitdagingen van werkende ouders op een rij.

Wat maakt werk en ouderschap een uitdagende combinatie?

Dat een gezonde werk-privébalans voor veel werknemers een uitdaging is, weten we inmiddels. Dat geldt zeker voor medewerkers met kinderen. Zij krijgen te maken met extra uitdagingen.

Kinderen krijgen is een levensveranderende gebeurtenis op zich. Neuropsycholoog Linde Nieman noemt het op NU.nl zelfs “een van de meest stressvolle gebeurtenissen” in een mensenleven. Ouders moeten hun tijd anders verdelen, zien vrienden minder vaak en moeten wennen aan een nieuwe situatie. Werkende ouders hebben minder ruimte voor hun eigen behoeften aan ontspanning. Ook brengt hun privéleven opeens veel meer verplichtingen met zich mee.

Zowel in praktisch opzicht als mentaal vraagt de combinatie werk en ouderschap veel van jonge ouders. Dit zijn 5 veelvoorkomende uitdagingen onder jonge ouders:

1. Ouders moeten soms hun (werk)verwachtingen over zichzelf bijstellen.
2. Zowel het werk als de privésituatie vereist meer flexibiliteit.
3. Medewerkers krijgen te maken met (voor)oordelen over werkend ouderschap.
4. Slaapgebrek en vermoeidheid spelen op.
5. Het kan een uitdaging zijn om een opvangplek te vinden.

Verwachtingen van jezelf bijstellen

Veel werknemers hebben verwachtingen van zichzelf op het gebied van zowel ouderschap als werk. Soms horen ook dingen als overwerken of ’s avonds de laptop nog even openklappen daarbij. Maar als je kinderen krijgt, gaat dat niet altijd meer. Je moet de verwachtingen over jezelf dan bijstellen en anders kijken naar hoe je je tijd slim indeelt. Doorgaan zoals het was, lukt vaak niet. Maar hoe accepteer je dat dat zo is? Daar worstelen veel jonge ouders langere tijd mee. Soms zelfs met een parental burn-out tot gevolg.

Hoe je ouders hierbij kunt helpen als leidinggevende of hr-manager? Het kan helpen om jonge ouders gesprekken met hen coach aan te bieden, die helpt om onrealistische verwachtingen bij te stellen en beter keuzes te maken. En ga er ook zelf over in gesprek. De ene ouder zal iets anders nodig hebben dan de ander. Dus stel een vraag als “Wat heb jij nodig?” of “Hoe gaat het met je?”. Probeer daarbij oordeelloos te luisteren naar het antwoord en vooral ook de ouder te laten aangeven wat hem of haar zou helpen.

Schipperen tussen flexibiliteit op het werk én privé

“Flexibel zijn” is een eigenschap die door veel werkgevers wordt toegejuicht. Het is fijn als medewerkers soms een spoedgeval kunnen oppakken of voor een strakke deadline iets langer doorwerken. Voor mensen zonder kinderen is dat alleen minder uitdagend dan wanneer je een gezin thuis hebt. Ook het jonge ouderschap vereist namelijk flexibiliteit.

Zoals op het werk soms dingen anders lopen, zo loopt ook privé niet altijd alles zoals gepland. Soms is een kind ziek en moet een medewerker daarom onverwachts thuis blijven. Ook zijn scholen weleens dicht vanwege studiedagen en komt het vaker voor dat kinderen onverwachts thuis zijn vanwege lerarentekort. Ook is de kinderopvang niet altijd tot laat open, waardoor medewerkers met kinderen nu eenmaal om een bepaalde tijd weg moeten. En dan zijn er ook nog huisarts- en consultatiebureau-afspraken. Voor werkende ouders is het dan ook uitdagend om zowel richting hun werkgever als thuis flexibel te zijn.

Hoe je ouders hierbij ondersteunt? Incidentele kinderopvang kan een oplossing zijn voor dagen waarop ouders onverwachts zonder school of opvang zitten. Uiteraard helpt het om thuiswerken mogelijk te maken. Geef verder de vrijheid om zelf de uren in te delen en heb daarbij vertrouwen in je medewerkers. Een medewerker die 2 uur eerder weg moet om een ziek kind van de crèche te halen, kan misschien ’s avonds of de volgende dag alsnog werk doen. Het helpt daarbij ook om naar de lange termijn te kijken. Als je goed inspeelt op de behoeften van je medewerker in deze hectische fase, levert dat op termijn loyalere medewerkers op.

Vooroordelen over werkend ouderschap

Nog een uitdaging die bij veel werkende ouders speelt, is dat ze te maken krijgen met vooroordelen. Uit de documentaire ‘Waarom werken vrouwen niet?’ van Liesbeth Staats blijkt dat vooral vrouwen vaak het slachtoffer zijn van veroordelingen. Welke keuze je ook maakt over het aantal werkuren, anderen vinden er bijna altijd iets van.

• Als een vrouw besluit parttime te werken, wordt dat soms gezien als het opgeven van je carrière of bijdragen aan genderongelijkheid.
• Als een moeder fulltime aan het werk blijft, zou ze er te weinig voor haar kinderen zijn.
• Als een vrouw besluit om helemaal te stoppen met werken, dan is dat ook weer “zonde” van haar baan.

Overigens hebben niet alleen anderen oordelen, maar werkende ouders hebben dat soort oordelen vaak ook over zichzelf. Het blijkt dat vooral werkende moeders kampen met schuldgevoelens. Dat kan veel impact hebben op hun zelfvertrouwen en stressniveau. Als vrouwen veel werken, voelen ze zich schuldig richting hun gezin. Als ze juist tijd voor hun gezin nemen, voelen ze zich schuldig richting hun werkgever en hebben ze het idee “niet alles te geven”.

Gesprekken met een coach kunnen helpen om werkende ouders – met name vrouwen – zich zelfverzekerder te laten voelen over hun keuzes. Daardoor ervaren zij zelf minder schuldgevoel en zijn ze minder gevoelig voor oordelen van anderen.

Slaapgebrek en vermoeidheid

Elke ouder met jonge kinderen zal het herkennen: je nachtrust is niet wat het is geweest. Er zijn maar weinig ouders die de gebroken nachten bespaard blijven, zeker met een baby. Sommige kinderen blijven slechte slapers en hebben ook na hun eerste verjaardag nog een verstoord slaapritme. Werkende ouders hebben daar extra last van. Zij worden wel gewoon ’s ochtends op kantoor verwacht. Dat is pittig als je maar een paar uur hebt geslapen.

Daar komt nog bij dat de combinatie werk en ouderschap sowieso veel van werkende ouders vergt. Na werktijd is er nauwelijks tijd voor ontspanning. Vaak moeten ouders de kinderen van de opvang halen, koken, het huishouden doen en de kinderen naar bed brengen. Niet gek dus dat werkende ouders een grotere kans hebben om overbelast te raken.

Hoe je ouders hierbij ondersteunt? Uiteraard zijn thuiswerken en flexibele werktijden belangrijk. Geef ouders bijvoorbeeld de optie om later op het werk te komen. Vaak kan dat al veel ochtendstress schelen. Een of enkele sessies met een (gespecialiseerde) coach kunnen ook helpen om bewuste keuzes te maken, waardoor ouders meer rust ervaren en hun zelfvertrouwen weer groeit.

Geen opvangplek beschikbaar

Een laatste uitdaging rondom werk en ouderschap is van praktische aard. Een opvangplek vinden is tegenwoordig al een uitdaging op zich. Vooral in drukke steden moeten ouders hun kind soms al vóór de geboorte inschrijven om kans te maken op een opvangplek. Ben je er te laat bij of zit de opvang al vol? Dan moet je wat anders regelen of moet je kind verder weg van huis naar de opvang gaan. Of ouders moeten voor een opvangmogelijkheid kiezen waar ze zelf een minder goed gevoel bij hebben.

Verhuizen ouders naar een andere plaats? Dan moeten ze opnieuw op een wachtlijst staan voordat hun kind bij de opvang terecht kan. Dat is voor steeds meer werkende ouders een probleem.

Bij dat laatste praktische probleem kun je ouders gelukkig goed helpen. Met WorkFamily Solutions bieden we oplossingen waarmee jij als werkgever de combinatie werk en ouderschap makkelijker maakt. Bijvoorbeeld met structurele kinderopvang, Back-up Care of 1-op-1-sessies met een coach of expert voor jouw medewerkers. Ontdek wat we doen of plan direct een kennismaking.