Dit zijn unieke arbeidsvoorwaarden voor werkgevers

Wist je dat medewerkers die 4 in plaats van 5 dagen werken net zo productief zijn als eerst?

Elke vrijdag vrij zijn en toch voor 5 dagen betaald krijgen. Werkdagen van 6 uur. Onbeperkte vrije dagen. Steeds meer bedrijven experimenteren met unieke arbeidsvoorwaarden. In juni 2024 kondigde AFAS Software aan medewerkers één dag per week betaald vrij te geven. Op LinkedIn klonken er volop hoera-geluiden. De reden? Een kortere werkweek blijkt positief effect te hebben op medewerkers én werkgevers. Welke opties heb jij om medewerkers te helpen bij een betere werk-privébalans en welk effect hebben ze? Ontdek hier 6 mogelijkheden.

Optie 1: de 4-daagse werkweek

Softwarebedrijf AFAS is niet de eerste die is gestart met 4-daagse werkweken. Ook onder andere Achmea experimenteert hier al langere tijd mee. Werknemers hoeven nog maar 4 dagen te werken en krijgen één dag betaald vrij. Bij AFAS en diverse andere bedrijven bestaat een fulltime werkweek dus uit 4 werkdagen.

Wat zijn de voordelen van een 4-daagse werkweek?

Het positieve werkgeversimago was niet de enige reden dat AFAS voor een werkweek van 4 dagen koos. Een 4-daagse werkweek heeft bewezen voordelen. Uit diverse studies komen deze voordelen naar voren:

• Het vergroot de productiviteit van medewerkers. Uit onderzoek van de Universiteit van Cambridge (onder 3.000 medewerkers van 61 bedrijven) blijkt dat werknemers die 20% minder werkten nog steeds hetzelfde werk gedaan krijgen. 
• Medewerkers ervaren een betere werk-privébalans. In het Cambridge-onderzoek geeft 60% van de mensen dit aan.
• Mensen maken minder fouten.
• Het levert meer tevreden werknemers op. Onderzoek van 4 Day Week Global laat zien dat 78% van de medewerkers zich blijer en minder gestrest voelt.
• Het aantal burn-outs neemt met 66% af, volgens 4 Day Week Global.
• Het ziekteverzuim onder medewerkers neemt af. Uit het Cambridge-onderzoek blijkt een daling van 64%.
• Je wordt een aantrekkelijkere werkgever. Het 4 Day Week-onderzoek toont aan dat 64% van de bedrijven makkelijker personeel aantrekt en behoudt. Ook veel millennials hebben hier wel oren naar.
• Het leidt tot meer creatieve en vernieuwende ideeën.
• Het woon-werkverkeer neemt af, waardoor de reiskosten dalen en je als organisatie minder CO₂-uitstoot produceert.

Het idee achter de 4-daagse werkweek is dat mensen tijdens een werkweek van 40 uur heel wat tijd “verspillen”. Er komen regelmatig vragen en telefoontjes van collega’s voorbij die mensen uit hun focus halen. En dan gaat er ook nog tijd verloren doordat je je niet heel lang achter elkaar kunt concentreren. Meer rust helpt om opgeladen aan het werk te gaan. Dat zorgt dan weer voor een betere focus. Bovendien werken mensen efficiënter als ze minder tijd hebben voor hun werk.

Let op: een 4-daagse werkweek is niet altijd voordelig. Bij sommige werknemers kan het ook juist een hogere werkdruk opleveren. Zij hebben het gevoel hetzelfde werk in minder tijd te moeten doen. Ook kan vergaderingen plannen lastiger zijn, zeker als niet iedereen tegelijk vrij is.

Optie 2: een 4-daagse werkweek verdeeld over 5 dagen

Maar er zijn nog meer opties om een 4-daagse werkweek aan te bieden. Een andere variant die je tegenwoordig vaker ziet, is dat mensen 32 uur werken verdeeld over 5 dagen. Medewerkers maken dan voortaan werkdagen van 6 uur.

Het voordeel van deze variant is dat medewerkers minder lang hun focus hoeven te behouden. Veel werknemers hebben last van een middagdip. Het is zelfs bewezen dat niemand zich (ook niet met een pauze tussendoor) 8 uur op een dag kan focussen. En het wordt nog erger: uit Brits onderzoek blijkt zelfs dat kantoorwerkers niet langer dan 2 uur en 53 minuten gefocust kunnen werken op een dag. Dat probleem los je op door werkdagen korter te maken.

Tegelijkertijd zijn medewerkers bij deze variant wel 5 dagen beschikbaar en bereikbaar. Handig als het bedrijf wel gewoon door moet draaien! Ook voor werknemers met kinderen is dit een fijne constructie. Zij houden daardoor tijd over om bijvoorbeeld hun kind rustig naar de opvang of naar school te brengen en hoeven na werk niet te haasten om hun kind op tijd op te halen.

4-daagse werkweek: welke variant kies jij?

Als je voor een 4-daagse werkweek kiest, is het belangrijk om goed na te denken welke variant bij jou past. Kies je voor een 6-urige werkdag of voor een werkweek van 4 dagen? Heb je dan één vaste vrije dag voor het hele bedrijf of past het bij jullie organisatie beter om het anders te doen?

Overigens is een vierdaagse werkweek niet voor elke organisatie een goed idee. Voor zorgorganisaties of het onderwijs is een fulltime werkweek van 4 dagen bijvoorbeeld minder handig. Bij deze organisaties moeten mensen een bepaald aantal uur aanwezig zijn. Als je dan van 4-daagse werkweken de standaard maakt, moet je meer nieuwe mensen aantrekken. In deze sectoren zijn de unieke arbeidsvoorwaarden hieronder wellicht passender. Bedrijfsplekken voor kinderopvang bijvoorbeeld.

Optie 3: onbeperkte vrije dagen

Nog een manier om jezelf als werkgever aantrekkelijk te maken én om de productiviteit van medewerkers te vergroten, is door onbeperkte vrije dagen aan te bieden. Dit houdt in dat werknemers niet meer vastzitten aan een maximum aantal vakantiedagen per jaar, maar in principe onbeperkt verlof kunnen opnemen. Natuurlijk gelden daar wel voorwaarden voor, zoals dat vakantie opnemen altijd in overleg gaat. Maar er is wel ruimte voor bijvoorbeeld een langere sabbatical als iemand daar behoefte aan heeft.

Ook dit kan jou een aantrekkelijke werkgever maken en draagt bij aan een betere werk-privébalans en minder stress en burn-outs. Wel slaagt ook dit alleen als je goede afspraken maakt. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat mensen wel minimaal 20 dagen per jaar opnemen (bij een fulltime werkweek). Dat is vanuit de wet verplicht. Ook is het handig om af te spreken hoe ver van tevoren mensen verlof moeten aanvragen. Zorg daarna voor spreiding van vakanties. Zo voorkom je dat het kantoor in de zomervakantie opeens wel heel verlaten is.

Optie 4: remote werken mogelijk maken

Nog een optie kan zijn om mensen vrij te laten in de plek waar ze werken. Het is dan niet meer de norm dat mensen minimaal 2-3 dagen per week naar kantoor komen; ze kunnen daar zelf over beslissen. Dat maakt het mogelijk voor medewerkers om bijvoorbeeld vanuit huis of zelfs vanaf een idyllische strandbestemming te werken.

Dit is vooral aantrekkelijk voor mensen die verder van kantoor wonen of voor medewerkers met kinderen. Het geeft hen meer flexibiliteit om bijvoorbeeld de kinderen uit school te halen of tussendoor naar de sportclub te rijden. Ook voor mensen die graag regelmatig de wereld over reizen, kan het een uitkomst zijn. Zij kunnen dan vaker vakantie vieren, als ze maar wel regelmatig hun laptop openklappen.

Ook voor werkgevers is deze arbeidsvoorwaarde aantrekkelijk. Uit onderzoek van ‘We Werken Thuis’, dat onder andere is uitgevoerd door de TU Delft en de TU Eindhoven, dat 55% van de ruim 40.000 thuiswerkende Nederlanders zichzelf thuis productiever vindt dan op kantoor.

De mogelijkheid om veel thuis te werken is iets waar veel medewerkers enthousiast op reageren. Het geeft hen meer flexibiliteit. Wel kan fulltime thuiswerken het moeilijker maken om “even iets te vragen” of om gevoelige gesprekken te voeren. Sommige gesprekken voer je liever face-to-face dan via een computerscherm.

Optie 5: vrijwilligerswerk doen onder werktijd

Een andere optie, die ook nog bijdraagt aan je maatschappelijke impact als organisatie, is dat je medewerkers toestaat om onder werktijd vrijwilligerswerk te doen. Bied medewerkers bijvoorbeeld de optie om een paar keer per jaar op werkdagen vrijwilligerswerk te doen. Dit schijnt ook nog goed te zijn voor het teamgevoel en draagt bij aan een gevoel van zingeving.

Het is wel handig als je medewerkers zelf laat kiezen wat voor vrijwilligerswerk ze precies willen doen en of ze dit willen. Leg niet op dat medewerkers verplicht voor één type organisatie moeten werken. Dan wordt het meer een “moetje” en zal niet iedereen even enthousiast reageren. Dit werkt het beste als het vanuit de medewerkers zelf komt.

Optie 6: kinderopvang vanuit het werk geregeld

En dan is er nog iets wat je kunt doen om het medewerkers makkelijker te maken en de werk-privébalans te bewaken: bied als organisatie kinderopvangplekken aan. Veel ouders hebben moeite om een goede kinderopvang te vinden die ook nog op de route ligt richting werk. Ook zijn er vaak lange wachtlijsten voor kinderopvang. En soms kunnen ouders hun kind niet naar de opvang brengen op de dagen die ze zouden willen. Dat alles verhelp je door kinderopvang vanuit het bedrijf te faciliteren.

Hoe je dat doet? WorkFamily Solutions heeft hier een oplossing voor bedacht. Bij onze Kindergarden-vestigingen kun je bedrijfsplekken voor opvang inkopen, zodat jouw medewerkers altijd op een kinderopvangplek kunnen rekenen. Zo hebben je werknemers minder stress over de opvang van hun kind en kunnen ze met een gerust hart werken.

Ben je benieuwd naar de opties voor onze kinderopvangdiensten en coaching voor werkende ouders? Lees meer over ons aanbod aan bedrijfsopvangplekken, expertise en coaching. Wij helpen je graag om een aantrekkelijke werkgever te zijn en medewerkers met kinderen te helpen aan meer werkplezier, minder verzuim en minder stress.

Veelgestelde vragen

Kan ik als werkgever een vierdaagse werkweek weigeren?

Soms is het mogelijk om een vierdaagse werkweek niet toe te staan. Dat geldt vooral als het werk niet kan worden overgenomen door iemand anders of als dit qua budget niet lukt. Maar het is wel belangrijk dat je hier als werkgever goede redenen voor hebt.

Hebben werknemers recht op een 4-daagse werkweek?

Ja, als een bedrijf minimaal 10 mensen in dienst heeft, hebben medewerkers het recht om parttime te werken. Alleen met heel goede redenen kun je als werkgever een verzoek om parttime te werken afwijzen.