Slaaptekort heeft grote gevolgen voor het werk

"Wist je dat 40% van de werknemers onvoldoende slaapkwaliteit ervaart?"

Bij bijna de helft van de ouders met jonge kinderen is de slaapkwaliteit onvoldoende. Iedereen bereidt zich wel voor op een paar weken gebroken nachten met een baby. Maar het is een fabel dat elk kind na 6 weken als een roosje slaapt. Veel ouders kampen langere tijd met verminderde slaapkwaliteit en kortere nachten. De gevolgen van slaaptekort zijn groot, ook op het werk. Wat zijn die gevolgen precies? En hoe kun je als leidinggevende werkende ouders met slaaptekort ondersteunen? Slaapcoach Marijke deelt haar tips.

Waarom heeft slaaptekort gevolgen voor het werk?

Slaap is een eerste levensbehoefte. Je kunt het zien als hersteltijd na een dag lang aan staan. Tijdens je nachtrust komen alle processen (je hersenen, maar bijvoorbeeld ook je spijsvertering) tot rust. 

Veel Nederlanders hebben niet de nachtrust die nodig is om te herstellen na een dag aan staan. Uit onderzoek van ArboNed blijkt dat 40% van de werknemers onvoldoende slaapkwaliteit ervaart. Bovendien kampt 50% van de werknemers die ziek thuis zit met een slechte nachtrust. Slaapgebrek en verzuim hangen dus nauw met elkaar samen. Of laten we het zo zeggen: slaapgebrek maakt onder andere werkstress, burn-outklachten en het algehele welzijn van medewerkers er niet beter op.

In een video op onze site vertelt Marijke Smeding, kinderslaapcoach bij Bureau van Slaap, waarom een goede nachtrust onmisbaar is én waar het vaak misgaat. Ze doet in die video een schokkende onthulling: ouders moeten niet alleen in de eerste maanden met een baby, maar zelfs in de eerste 6 jaar (!) van het leven met een kind inleveren op slaap. Op 2 manieren:

• Je maakt in deze levensfase met een kind minder slaapuren.
• De kwaliteit van je slaap gaat achteruit. Er zijn meer slaaponderbrekingen.

Dat betekent dat ouders minder goed kunnen uitrusten voordat ze aan een nieuwe werkdag beginnen dan werknemers zonder jonge kinderen. Tegelijkertijd worden van hen wel dezelfde prestaties op het werk verwacht.

Wat zijn de gevolgen van slaaptekort?

Volgens Arboned kosten slaapproblemen onder werknemers de Nederlandse economie jaarlijks zo’n 3 tot 4,5 miljard euro. Slaap-neurowetenschapper Els van der Helm, die jarenlang onderzoek deed aan de universiteiten van Harvard en Berkely, legt op NU.nl uit dat slaap op meerdere manieren het gedrag van mensen beïnvloedt. Aan de ene kant heeft slaapgebrek gevolgen voor de emotionele toestand van een werknemer. Aan de andere kant beïnvloedt het je werkethos.

Els noemt de volgende gevolgen van slaaptekort voor het werk:

• Je kunt emoties van anderen minder goed herkennen.
• Het is lastiger om emotionele impulsen in bedwang te houden. Het welbekende korte lontje!
• Je bent minder productief (per persoon leidt het tot zo’n 7,8 werkdagen productiviteitsverlies per jaar).
• Je hebt meer moeite om je te concentreren.
• Je kunt minder goed informatie verwerken (informatieverwerking gebeurt namelijk grotendeels ’s nachts).
• Je hebt een minder sterk probleemoplossend vermogen.
• Je bent minder creatief.
• Je kunt dingen minder goed onthouden.
• Je bent gevoeliger voor prikkels.
• Je kunt minder goed omgaan met kritiek.

Daarnaast beïnvloedt te weinig slaap volgens het World Economic Forum je functioneren op het werk:

• Je bent 20 tot 50% minder besluitvaardig.
• Je reactiesnelheid gaat omlaag.
• Je communicatieve vermogens hebben eronder te leiden.

Daarnaast kan slaapgebrek volgens slaapcoach Marijke op lange termijn leiden tot verzuim. Ook onderzoek ondersteunt dat. Slaaponderzoeker Tim Leufkens (van Philips Research) heeft zelfs een relatie ontdekt tussen slaaptekort en het ontstaan van infecties, hart- en vaatziekten en diabetes. Daarnaast kan slaaptekort leiden tot een hoge bloeddruk.

En dan is er nóg een belangrijk gevolg van slaaptekort. De kans op fouten is groter. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat 23,7% van de fouten op het werk te herleiden is tot chronisch slaaptekort.

Hoe schadelijk is een slechte nachtrust?

Vaak wordt vrij laconiek gedacht over slaaptekort. Ouders roepen dat ze “het wel weer inhalen”. En collega’s zeggen dingen als “Wacht maar tot ze puber zijn! Dan moet je ze uit bed slepen.” En dat kan zo zijn, maar slaaptekort heeft écht gevolgen.

Onderzoek laat zien dat slechts 1 tot 2% van de volwassenen daadwerkelijk goed kan leven en werken met minder dan 7 uur slaap per nacht. Als iemand roept prima te functioneren na nachten van 6 uur, dan is diegene uitzondering op de regel (of is het een overschatting van het eigen kunnen).

Volgens de Britse neurowetenschapper Matthew Walker, die het boek Why We Sleep schreef, heeft het al grote gevolgen als iemand 2 weken lang elke nacht 2 uur te weinig slaapt. Dan is diens prestatieniveau gelijk aan dat van iemand die een hele nacht niet heeft geslapen. 

Sterker nog: uit Harvard-onderzoek uit 2014 blijkt dat de prestaties van iemand die dronken is beter zijn dan die van iemand die een nacht heeft doorgehaald. Waar dat door komt? Iemand ie dronken is, weet tenminste dat zijn prestaties niet optimaal is. Mensen met slaaptekort staan daar niet bij stil en verwachten dat ze op hetzelfde niveau presteren als anders.

Hoe kun je medewerkers met slaaptekort ondersteunen?

Slapen wordt vaak nog als een privéaangelegenheid gezien. Maar als werkgever of leidinggevende kun je medewerkers wel degelijk helpen om ook met minder slaap goed te presteren of om hun rust in te halen. Met een advies als “Joh, ga lekker wat eerder naar huis. Zorg voor je gezin!” los je het slaapprobleem niet op. Daar worden de nachten niet beter van. Wat wél helpt? Dit zijn 7 tips.

1. Bied aan om de dag later te starten

   Als medewerkers met kinderen al een korte nacht hebben gehad, zijn ze misschien om 8 uur ’s ochtends nog niet op hun best. Kijk daarom of je vergaderingen pas na 9 uur of zelfs pas vanaf half 10 kunt plannen. Of bied je medewerker aan om later naar kantoor te komen. Dat geeft meer tijd om ’s ochtends na een korte nacht rustig op te starten en eventueel de kinderen naar de opvang te brengen.
   
   Overigens zijn er ook ouders die door hun kind standaard al heel vroeg naast hun bed staan. Zij vinden het misschien juist wél fijn om al vroeg op kantoor te zijn. Ga dus vooral met je medewerker in gesprek om te kijken waar diegene baat bij heeft. Dit kan per persoon verschillen.
   
   

2. Las een middagdutje in

   Tussen de middag een dutje doen? In landen als Spanje is het heel normaal om voor een siësta midden op de dag je bed in te duiken. In Nederland zijn we dat minder gewend. Maar de Spanjaarden hebben het zo slecht nog niet bekeken. Een middagdutje draagt bewezen bij aan meer productiviteit. Er zijn zelfs al organisaties die experimenteren met een middagdutje onder werktijd.
   
   Merk je dat je medewerker na de lunch standaard erg moe is? Stel voor om op thuiswerkdagen of in een aparte ruimte op kantoor rust te pakken op een werkdag. Een powernap van 20 minuten kan volgens onderzoek al wonderen verrichten. Onderzoek van NASA laat zien dat een powernap helpt onder andere alert te blijven, burn-outklachten te voorkomen en de productiviteit op peil te houden.
   
   

3. Ga in gesprek als je slaaptekort herkent bij een medewerker

   Merk je dat een werknemer vermoeid oogt, vaker fouten maakt, langzamer werkt of kortaf overkomt? Ga met elkaar in gesprek. Vraag vanuit oprechte interesse en zonder oordeel waar dit door komt en hoe je daar als werkgever bij kan ondersteunen. Werknemers zullen het alleen al waarderen dat je meedenkt.
   
   Ook neemt zo’n gesprek schaamte en schuldgevoel weg. Vaak zal een werknemer de verminderde productiviteit zelf ook doorhebben en daar wellicht schaamte bij voelen. Als jij er zonder oordeel over begint, neem je de schaamte weg en maak je het bespreekbaar. Bovendien komen jullie misschien tot praktische oplossingen die de gevolgen van slaaptekort verkleinen.
   
   

4. Moedig een lunchwandeling aan

   Direct daglicht helpt bij de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Tegenwoordig ligt bij veel mensen – ook mensen zonder kinderen – het slaapritme overhoop door het vele blauwe licht dat onze telefoons en computers uitstralen. Die beperken de aanmaak van melatonine en verstoren daarmee het natuurlijke slaapritme.
   
   Daglicht helpt om de natuurlijke aanmaak van melatonine te stimuleren. Ook helpt beweging in de buitenlucht om productief te blijven. Moedig je medewerkers dus aan om tijdens de lunch te wandelen. Of stel voor om een wandelvergadering in te lassen of een keer te lunchen in de buitenlucht. Dat bevordert de slaap ’s nachts en frisse lucht helpt ook om wakker te blijven.
   
   

5. Bied een slaaptraining aan voor medewerkers

   Steeds meer organisaties besteden bewust aandacht aan de mentale en fysieke gezondheid van hun werknemers. Trainingen of masterclasses over stress, sport en gezond leven zijn heel normaal op de werkvloer. Maar misschien wel nóg waardevoller, zeker voor werknemers met kinderen, is een training over slaapkwaliteit.
   
   Bij zo’n training kunnen medewerkers met kinderen met elkaar in gesprek gaan over hun nachtrust, waar ze tegenaan lopen en welke gevolgen van slaaptekort zij ervaren. Veel ouders zullen het alleen al fijn vinden om herkenning te vinden bij anderen. Ook kan een slaapexpert dan praktische adviezen geven.
   
   

6. Stimuleer om ’s avonds niet te werken

   Zit een medewerker vaak ’s avonds na etenstijd nog te mailen? Maak dan afspraken over uiterste werktijden. Spreek bijvoorbeeld af om na 20.00 uur geen werkmails meer te versturen en om ook in het weekend geen werk te doen. Daarmee help je medewerkers om echt tot rust te komen na werktijd.
   
   

7. Bied je medewerkers slaapcoaching aan

   Marijke merkt in haar praktijk dat ouders vaak pas te laat om hulp vragen. Dat is zonde! Veel slaapproblemen zijn al eerder te verhelpen of verminderen. Wij helpen je daar graag bij! Vanuit WorkFamily Solutions staat altijd een slaapcoach voor je medewerkers klaar.
   
   Met WorkFamily Solutions bieden we niet alleen bedrijfsplekken voor kinderopvang en incidentele opvang. Bij ons kunnen je medewerkers ook terecht voor coaching en expertise. Zo kan Marijke als slaapcoach ouders helpen om hun kind beter te laten slapen en daardoor zelf ook een betere nachtrust te hebben. Al in een paar consulten kan ze veel verschil maken. Gun jij dit je werknemers om zo vermoeidheid tegen te gaan en werknemers weer gelukkiger en energieker te zien?
   
   

Meer informatie?

We staan graag voor jou én je medewerkers met kinderen klaar. Bekijk ons aanbod of plan een kennismaking. Daarin vertellen we je meer over onze diensten.